
همانند تجربیات مدیریتی دیگر شناخت و درک ما از مدیریت فرایندهای کسب و کار۱ نیز به بالاترین حد خود خواهد رسید. در این خصوص حجم عظیمی از انواع اطلاعات شامل کتابها، مقالات، ارائه ها و مدلهای فرایندی و بهترین راهکارها وجود دارند که بر اساس تجربه، علوم دانشگاهی و دروس یادگیری شده، کسب شدهاند. امروزه علاقهمندیهای حوزه مدیریت فرایندهای کسب و کار در ارتباط با توسعه سازمانها از طریق فرایندهای عرضی است که سبب ایجاد ارزش برای مشتریان سازمان میشوند (هم مشتریان درونی و بیرونی). مدیریت فرایندهای کسب و کار تعیین میکند که یک سازمان چگونه کار ایجاد کند، که سبب ایجاد ارزش برای مشتریان سازمان شود. مدیریت قاطع و مصمم اینگونه فرایندها سبب ایجاد کسب و کار حرفهای قویتری میشوند که سبب افزایش کارائی و بهرهوری فرایندها، چابکی بیشتر و در نهایت بازگشت بیشتر سرمایهگذاری ذینفعان خواهند شد (صفری و هاشمی نژاد، ۱۳۸۷)
گردآوری و ارائه کلیه دانشهای کسب شده از راهکارهای مدیریت فرایندهای کسب و کار به تنهایی در یک مجموعه کاری غیرممکن به نظر میرسد. ازاینرو راهنمای پیکره دانش مدیریت فرایندهای کسب و کار از طریق انجام یک بازنگری جامع بر روی موارد ارائه شده در این زمینه، راهکارهای حرفهای و علوم یادگیری شده از تجربیات و راهکارهای مختلف که به وسیله انجمن حرفه ای مدیریت فرایندهای کسب و کار امریکا۲ جمعآوری شده ، به منظور کمک به متخصصین مدیریت فرآیندهای کسب و کار ایجاد شده است. مدیریت فرایندهای کسب و کار یک زمینه دگرگون شده و متحول شده است. این خروجیهای اولیه که تحت عنوان پیکره دانش مدیریت فرایندهای کسب و کار میباشند، یک مفهوم پایهای اولیه از تجربیات مدیریت فرایندهای کسب و کار در میان انواع منابع موجود در کمیتههای مدیریت فرآیندهای کسب و کار و سایر منابع اطلاعاتی میباشند. متخصصین مدیریت فرآیندهای کسب و کار ترغیب میشوندکه با استفاده از این راهنما، بتوانند در میان انواع منابع اطلاعاتی که در گروهها و انجمنهای پیچیده مدیریت فرآیندهای کسب و کار موجود هستند نسبت به توسعه دانش و تجربیات مدیریت فرآیندهای کسب و کار اقدام نمایند. راهنمای مذکور دارای ۹ حوزه دانش به شرح زیر است :
حوزه دانش مدیریت فرایندهای کسب و کار بر مفاهیم اصلی مدیریت فرآیندهای کسب و کار از جمله تعاریف کلیدی، فرایند پایان به پایان، ارزش مشتری و ماهیت کار چند تخصصه تمرکز دارد. انواع فرایند، اجزای فرایند، چرخه حیات مدیریت فرآیندهای کسب و کار ، به همراه مهارتهای اصلی و عوامل موفقیت معرفی و بررسی می گردند. این حوزه از دانش، مدیریت فرآیندهای کسب و کار را تعریف و پایه اساسی برای کاوش در حوزههای دانش باقی مانده فراهم مینماید. هر ۹ حوزه دانش مذکور طی چرخه مدیریت فرآیندهای کسب و کار زیر منجر به بلوغ فرآیندهای کسب و کار می شوند.

اولین مرحله از چرخه مدیریت فرآیندهای کسب و کار برنامه ریزی استراتژیک فرآیندهاست. در این مدل، چرخه حیات مدیریت فرآیندهای کسب و کار با توسعه یک استراتژی فرایند محور و برنامهریزی برای سازمان آغاز می شود. این ماژول با درک استراتژیهای سازمانی و اهداف طراحی شده برای اطمینان از ایجاد ارزش فوری برای مشتریان شروع می شود. این ماژول ساختار و جهتی برای مدیریت فرایند مشتری مدار به طور مداوم ارایه می کند. این ماژول پایه و اساس یک رویکرد جامع مدیریت فرآیندهای کسب و کار را برای اطمینان از هم سویی با استراتژی سازمانی و یکپارچگی استراتژی، مردم، فرآیندها، و سیستمها در سراسر مرزهای عملکردی می سازد. این مرحله استراتژی و جهت فرآیند مدیریت فرآیندهای کسب و کار را تعیین میکند. همچنین نقش مناسب سازمانی و مسئولیتها ، حمایت اجرایی، اهداف، روشها و سنجشهای عملکرد مورد انتظار را شناسایی مینماید. اگر در فعالیتها تحول قابل توجهی رخ دهد انتظار می رود تا تغییرات سازمانی در استراتژی های مدیریت نیز بررسی شوند. (ABPMP 2013)
مرحله دوم یعنی تجزیه و تحلیل فرآیندهای کسب و کار شامل روشهای متعددی با هدف درک فرآیندهای سازمانی جاری در زمینه اهداف مطلوب میباشد. تجزیه و تحلیل به منظور درک کامل فرآیندهای کسب و کار در چارچوب کلی سازمان، اطلاعات را از طرحهای راهبردی، مدلهای فرایندی، اندازهگیری عملکرد، تغییرات محیط زیست و سایر عوامل تلفیق مینماید. در ادامه فعالیتهای طراحی فرایند به طور ارادی بر طراحی متفکرانه در خصوص نحوه انجام کار پایان به پایان به منظور ارائه ارزش به مشتریان تمرکز دارد. توالی از فعالیتها، شامل طراحی اینکه چه کاری، در چه زمانی، در چه مکانی، با کدام بازیگران فرایند انجام میشود و با استفاده از چه روش مستند سازی میشود. در واقع طراحی، آن چه سازمان میخواهد که فرایندها انجام دهد را تعریف می کند و به مسائلی از قبیل سوالات چه چیزی، چه وقتی ، کجا، چه کسی و کار پایان به پایان را اجرا میکند، پاسخ میدهد. بخش مهمی از طراحی نیز اطمینان حاصل کردن از شاخصها و کنترلهای مدیریتی مناسب منطبق و سنجش عملکرد میباشد. در چرخه حیات تکراری مدیریت فرآیندهای کسب و کار، فعالیتهای طراحی اولیه ممکن است به استانداردسازی یا خودکارسازی فعالیتهای موقتی فعلی بپردازد، در حالیکه فعالیتهای طراحی پیشرفتهتر به طراحی مجدد یا اساسا یادآوری یک فرآیند یا اصلاحات در حال افزیش به منظور بهینهسازی میپردازد. (ABPMP 2013)
درک این فرایند نوعا شامل مدلسازی فرایند و ارزیابی عوامل محیطی است که فعال کننده و محدود کننده این فرایند می باشد. همچنین اندازهگیری و نظارت مستمر بر فرآیندهای کسب و کار اطلاعات لازم را برای مدیران فرایند جهت تنظیم منابع به منظور رسیدن به اهداف فرایند فراهم میکند. در زمینه چرخه حیات مدیریت فرآیندهای کسب و کار، اندازهگیری و نظارت نیز اطلاعات اساسی عملکرد فرایند را از طریق سنجشهای کلیدی مرتبط با اهداف و ارزش سازمان فراهم میکند. تجزیه و تحلیل اطلاعات عملکرد فرایند ممکن است منجر به بهبود، طراحی مجدد و یا مهندسی مجدد فعالیتها شود. در پایان تحول فرآیند، خروجی حاصل از تجزیه و تحلیل تکرار شونده و چرخه طراحی را اجرا مینماید. به چالشهای مدیریت تغییر سازمانی اشاره میکند و بهبود مستمر و بهینهسازی فرآیند از اهداف آن میباشد. در این زمینه، “فرآیندهای بهینهسازی” فرایندهایی هستند که به طور مداوم به اهداف از پیش تعریف شده هم از نظر کارایی و هم از نظر اثربخشی دست مییابند. آنها به گونهای مدیریت میشوند که قادر به پاسخگویی به تغییرات محیطی و سازگاری با محیط باشند. (ABPMP 2013)
ازاینرو برای سازمانهای کمتر بالغ درزمینه مدیریت فرآیندهای کسب و کار، ممکن است اولین بار باشد که کل فرآیند کسب و کار پایان به پایان مستند سازی شده است. همچنین سازمانهای بالغتر ممکن است بر روی عوامل زیستمحیطی، تفاوتهای جزئی و استثنائات فرآیندهای کسب و کار تاکید کنند. ازاینرو حال که ادبیات مدیریت فرآیندهای کسب و کار مرور گردید می توان به بررسی عوامل و مولفه های تاثیر گذار بر بلوغ مدیریت فرآیندهای کسب و کار پرداخت.
۱ Business Process Management (BPM)
2 Association of Business Process Management Professional (ABPMP)